جزوه آموزشی سلامت جنسی
اهمیت رابطه جنسی
تمایلات جنسی بشر، چگونگی تجربه نیازهای جنسی و ابراز آنها به عنوان رفتار جنسی شناخته می شود. تمایلات جنسی صرف نظر از پیر یا جوان بودن و زن یا مرد بودن، نقش مهمی در زندگی افراد دارند. تمایلات و رفتار جنسی از دیدگاههای متفاوت برای مثال(دیدگاه زیست شناختی،
دیدگاه شناختی، دیدگاه پزشکی و دیدگاه یادگیری) بررسی شده است. به واسطه بررسیها و نتایج حاصله از این دیدگاهها است که می توانیم رفتار جنسی را به عنوان یک محرک انگیزشی یا انگیختگی درک کنیم.درکنارنیاز به خوابیدن و خوردن، نیازهای جنسی یکی از مهمترین نیازهایی است که نوع بشر، بویژه برای حفظ بقای نسل خود در تکاپوی ارضای آن است. به این معنا که بخش مهمی از انرژی فکری و رفتار ما را به خود اختصاص میدهد و هر جنبه از زندگی ما، به نوعی و تاحدی تحت تاثیر آن می باشد.
رفتار جنسی به آن رفتارها و روشهایی اشاره دارد که انسان، تمایلات جنسی خود را تجربه و اظهار می کند. افراد در زمانهای متفاوت و به دلایل متفاوت رفتارهای جنسی متفاوتی را از خود نشان داده اند. فعالیت جنسی طبیعی، ناشی از برانگیختگی جنسی و تغییرات فیزیولوژیکی در فرد برانگیخته شده است. هدف فعالیت جنسی در انسان رسیدن به ارگاسم و ارضاء نیازوحفظ نسل بشر است. فعالیت جنسی همچنین شامل مسیر و فعالیتهایی است که طی آن ها، علایق جنسی فرد دیگر (یعنی شریک جنسی) نیز برانگیخته می گردد؛ یعنی استراتژی هایی جذب شریک جنسی. رفتار جنسی، شامل جنبه های زیستی، هیجانی و فیزیکی است(رولند و اینکروچی، 2008؛ بالن و سگراوس، 2005 و لوین، 2003). جنبه زیستی به مکانیزم های تناسلی مرتبط می شود، بهگونهای که نیازهای بیولوژیکی اولیه در همه موجودات وجود دارد و می تواند شامل انواع مقاربت جنسی و تماسهای جنسی باشد. جنبه هیجانی واحساساتی رفتار جنسی به میزان شدت پیوندها و تعهدات خصوصی و همچنین هیجاناتی که بواسطه فعالیت جنسی بین دو شریک جنسی ایجاد میشود مربوط می گردد. جنبه فیزیکی در دامنه ای از تمایلات جنسی قرارمی گیرد که حتی ابعادی از جنبه های روانشناختی و اجتماعی رفتار جنسی را نیز در برمیگیرد. در این میان نقش عوامل فرهنگی را نیز باید درنظرداشت؛ برای مثال در برخی از جوامع، رفتار جنسی فقط در قالب ازدواج پذیرفته شده است، درحالیکه داشتن رابطه جنسی قبل از ازدواج و روابط جنسی خارج از زناشویی، در برخی جوامع امری پذیرفته شده است. برخی از فعالیت های جنسی چه در سطح جهانی و چه در برخی از کشورها نامشروع هستند و برخی از آنها با هنجارهای یک جامعه مطابقت ندارند؛ برای مثال داشتن فعالیت جنسی با فردی که زیر سن قانونی قرار دارد و یا تجاوز جنسی در بسیاری از حوزه های قضایی، جرم محسوب می شود.
انگيزه و ميل جنسي مانند ساير انگيزه هاي آدمي مي ماند و كيفيت ارضاي اين انگيزه نقش بسيار مهمي را در سلامت فرد و اجتماع و دستيابي به آرامش ايفا مي كند. هر چند که در بسياري از جوامع ميل جنسي و رابطه جنسي به منزله امری منع شده و مذموم است در صورتی که همسان و همسنگ با تشنگي و گرسنگي و نيازبه آب و خواب مي باشد.
زناشویی و رابطه جنسي معضل نيست، بلكه سركوب كردن يا سكوت نمودن در برابر آن و ايجاد ابهام و اغفال در مورد آن به مشكل منجر مي شود. چنانچه بسياري از مشكلات انسان حاصل عدم ارضاي صحيح ميل جنسي و ناآگاهي به ابعاد پيچيده اين انگيزه بنيادين است. عدم شناخت صحيح انگيزه جنسي و شيوه هاي درست و اخلاقي ارضاي آن مي تواند موجب بسياري از ناخرسندي ها و مشكلات اخلاقي و متعاقب آن نابساماييهاي اجتماعي شود. انگيزه جنسي آتشي است كه مهار صحيح و هدايت درست آن مي تواند گرمابخش زندگي انسان باشد. ولي ناآگاهي به ماهيت و هدف فعاليت آن نتيجه اي جز از هم پاشيدگي كانون گرم خانواده و انحطاط اخلاقي انسان نخواهد داشت.
بي اطلاعي و ناآگاهي و افراط و تفريط دو خطر اصلي در تعامل انسان و تمايلات جنسي است. اگر با چشم فرو بستن بر واقعيات و رهبانيت توأم بشودفاجعه آميز است. مسلم است كه آموزش بهداشت جنسي و نحوه صحيح ارضاي تمايلات و انجام رفتارهاي جنسي تبيين احساسات و پاسخ هاي سالم جنسي گام آغازين است و تبليغ بي بندو باري و بزهكاري نيست بلكه دقيقاً در جهت مبارزه و مخالفت با آن صورت مي پذيرد. تلاش براي سركوب كردن تمايلات و احساسات جنسي معادل پاكدامني و نجابت نيست بلكه آغاز انحراف و هنجارگریزی است. عشق و شهوت مثل اكسيژن، آب و نان و امنيت و آزادي از نيازها و غرايز پايه و اصلي و حقوق اساسي موجودات زنده و از جمله انسان هاست لذا محدود كردن تمايلات و رفتارهاي جنسي به چارچوب هاي صحيح بهداشتي و اخلاقي كه ازدواج نمونه ارزشمند آن است جامعه را تاحد زيادي در برابر بيماري هاي احتمالي آتي و انحرافات و نابهنجاري هاي فردي و اجتماعي ايمن و مصون مي سازد.
بي شك افزايش سطح لذت و كاميابي همسران عامل اصلي در جلوگيري از لجام گسيختگي تمايلات و رفتارهاي جنسي آنها و جستجوي ارضاي جنسي در روابط غير زناشويي و خارج خانوادگي خواهد بود. آموزش احساسات و پاسخ هاي جنسي در پيشگيري، غربالگري، درمان و حمايت بيماران مبتلا به اختلال عملكرد جنسي نقس اساسي دارد و گام اصلي در كنترل خيانت به همسر است.
رابطه جنسي يكي از ابعاد ارتباطي بين زن و مرد مي باشد و در واقع يك قسمت از رابطه زن و مرد هست و مسئله عجيب و غريب نيست كه خانواده ها نسبت به آن بي توجه باشند. هرچند که متاسفانه، بسياري از خانواده ها در آموزش اين مسئله به فرزندان خود كوتاهي مي كنند.
رابطه جنسی:
رابطه جنسی یا آمیزش جنسی به معنی نزدیکی و جفت گیری است که بین زوجین انجام میشود و منجر به ارضا نیاز جنسی میشود. ارتباط جنسي يك رفتار است لذا می توان با شناخت صحیح آن را اصلاح و به شیوه ای مناسبش هدایت کرد.
تفاوت ميل جنسي در زن و مرد
ميل جنسي زنان و مردان از چندين حيث متفاوتند:
-
شدت ميل جنسي: ميل جنسي مردان به مراتب از زنان بيشتر است چنانچه ممانعت از برقراري رابطه جنسي و ارضا آن بيشتر از همه مردان را مي آزارد. البته ميل جنسي مردان با افزايش سن تعديل مي گردد.
-
ميل جنسي مردان دائمي است در حالي كه ميل جنسي زنان متناوب است و از دوره ماهيانه آنها تأثير مي گيرد. چنانچه زن بين روزهاي 12 تا 16 دوره ماهيانه خود داراي ميل بيشتري مي باشند و بعد از آن از شدت ميل جنسي كاسته مي شود و مجدداً بين روزهاي 23 الي 27 يعني 4-3 روز قبل از قاعدگي بعدي ميل جنسي در آنها افزايش مي يابد.اين تناوب ميل جنسي در زن متأثر از ترشح هورمون هاي جنسي است.
دستگاه تناسلي زنان و مردان
اعضاي تناسلي سالم شرط اوليه براي برقراري يك رابطه جنسي سالم است و آَشنایي با اين دستگاه براي فهم و شناخت رابطه سالم و مشکلات موجود ضروري است.
دستگاه تناسلی زن
دستگاه تناسلی زن از دو بخش خارجی و داخلی و غدد جنسی تشکیل شده است. دستگاه تناسلی خارجی: که بیشتر برای برقراری رابطه جنسی و زناشویی مورد استفاده قرار می گیرد، دستگاه تناسلی داخلی که مسوول بارداری و پرورش جنین است و غدد جنسی که مسئول ترشح هورمون های جنسی می باشند.
-
دستگاه تناسلی خارجی
شامل: فرج، مهبل (واژن) و پرده بکارت است.
فرج
قسمت کاملا خارجی دستگاه تناسلی زنان است که از بیرون بدن قابل رؤیت است و به صورت یک ناحیه لوزی شکل در بین دو پا و در پایین شرمگاهی (محل رویش موهای زهار) قرار گرفته است. فرج از بیرون توسط لب های بزرگ و کوچک فرج پوشیده شده است. این لب ها هر یک به صورت دو چین نیمه مدور هلالی شکل در دو طرف فرج بوده و در حالت عادی روی هم خوابیده و دهانه فرج را می بندند. لبهای بزرگ فرج از دو لایه پوستی تشکیل شده اند. در زیر لب های بزرگ، لب های کوچک قرار دارند که از دو لایه مخاطی تشکیل شده اند. لب های کوچک در هدایت صحیح ادرار نقش دارند. این دو لبه از بالا و پایین به هم متصل هستند، در محل اتصال این دو لایه در بالا عضو کوچک حساسی به نام کلیتوریس وجود دارد که در اثر تحریک و دستکاری، سفت و کمی بزرگ میشود و در احساس لذت جنسی نقش دارد. در میان لب های فرج فضایی بوجود دارد که خروجی پیشابراه (مسیری که ادرار را از مثانه به خارج بدن میرساند- محل ادرار کردن) در قسمت بالایی آن است و در پایین آن خروجی واژن (مهبل) قرار دارد. – در دخترانی که هنوز رابطه جنسی نداشتهاند اکثر قسمتهای خروجی واژن با لایه ای نازک به نام پرده بکارت
پوشیده شده است. پرده بکارت به صورت یک ورقه نازک (به ضخامت 1 یا 2 میلی متر) درست در پشت لب های کوچک فرج قرار دارد و دهانه مهبل را می پوشاند. در پرده بکارت منافذی برای خروج خون قاعدگی وجود دارد. منفذ پرده بکارت در افراد مختلف، اندازه و شکل متفاوتی دارد و از خصوصیات و ویژگی های آن برای تشخیص باکره بودن یا نبودن شخص استفاده می گردد. در اکثر موارد با اولین ورود آلت مردانه به داخل واژن این پرده پاره میشود و برای همیشه از خروجی واژن کنار میرود. البته لازم به ذکر است که در بعضی موارد پرده بکارت بدون خونریزی پاره شده و عدم خونریزی مساوی با باکره نبودن نمی باشد. دستگاه تناسلی داخلی از واژن، رحم، لولههای فالوپ (لولههای رحمی) تشکیل شده است. – واژن
لولهای عضلانی است که از فرج در بیرون بدن تا رحم در داخل بدن امتداد دارد. طول واژن 12-8 سانتیمتر در زنان بالغ است. از آنجا که این عضو دارای دیواره عضلانی است میتواند منقبض یا منبسط شود. همین خصوصیت باعث میشود که واژن بتواند یک جسم تا اندازه یک نوزاد هنگام تولد را در درون خود جای دهد. واژن چند عملکرد مختلف دارد. واژن محل قرار گرفتن آلت مردانه در حین رابطه جنسی است و با اعصاب موجود در آن لذت جنسی در حین رابطه جنسی برای زن بوجود می آورد. واژن همچنین راهی از رحم به بیرون برای خارج کردن نوزاد در زمان تولد است. همچنین خونهای قاعدگی از این طریق از رحم به بیرون بدن میآید. لایه نازک بافتی به نام پرده بکارت که در خود یک یا چند سوراخ دارد خروجی واژن را به طور نسبی میپوشاند. واژن در سمت داخل بدن به رحم متصل میشود. این اتصال از طریق دهانه رحم که دیوارهای قوی و ضخیم دارد و خروجی آن بسیار کوچک است انجام میشود. همچنین در هنگام فعالیت جنسی، اسپرم درون مایع منی مرد (در دستگاه تناسلی مردانه ) پس از ورود به واژن، شنا کرده و از طریق رحم و سپس لوله های رحمی خود را به تخمک می رساند که در صورت حضور تخمک، بارور شدن آن امکانپذیر می گردد.
مهمترین غدد جنسی
زن تخمدانها و پستانها می باشند. تخمدانها
دو عدد هستند که یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ قرار میگیرند.
تخمدانها علاوه بر منبع تأمین تخمک، به عنوان غدد درون ریز بدن زن نیز عمل میکنند و استروژن و پروژسترون که هورمونهای زنانه هستند تولید می کنند
دستگاه تناسلی مرد
اعضاي تناسلي مرد از آلت تناسلي، بيضه و كيسه بيضه كه بيضه ها در آن آويزان هستند، تشكيل مي شوند. هر بيضه حاوي لوله هاي سمينيفر است كه اسپرم مي سازند. اسپرم در اپيديديم (يك لوله پيچ در پيچ كه پشت هر بيضه قرار دارد)، نگهداري مي شود. يك لوله ديگر به نام وازدفران، هر اپيديديم را به يك مجراي انزالي وصل مي كند كه اين مجرا خود به پيشابراه وصل مي شود. سه غده، يك جفت غده ساخت مني و غده پروستات مايعاتي را ترشح مي كنند كه وظيفه انتقال و تغذيه اسپرم را برعهده دارند؛ اين ترشحات همراه اسپرم، مايعي به نام مايع مني را تشكيل مي دهند. در طول فعاليت جنسي، بافت نعوظي آلت تناسلي، پر خون شده، آلت تناسلي را دراز و سفت مي كند تا بتواند وارد مهبل زن شود. در هنگام ارگاسم، انقباضات عضلاني مايع مني را به طرف پيشابراه و خارج از آلت تناسلي مي رانند. آلت تناسلي مردانه درحالت عادي كوچك و شل مي باشد ولي پس از تحريك شدن بدليل جمع شدن خون در رگهاي آن به حالت نعوظ در مي آيد. حالت نعوظ حالتي است كه آلت بزرگ و سفت مي شود. اندازه آلت مردان در حالت نعوظ بين 12 تا 16 سانتي متر مي باشد. این عضو در مردان به صورت استوانه ای شکل می باشد، پوست آلت هم کاملآً قابل کشش است.
کیسه بیضه شامل بسیاری از مخازن خون و اسپرم می باشد و در واقع کار اصلیش تنظیم حرارت بیضه ها میباشد. بطور معمول در مردان دو بیضه وجود دارد.
چرخه پاسخ جنسي
دوره پاسخ جنسي در زن و مرد داراي 4 مرحله اصلی است: میل، انگيختگي، اوج لذت جنسي يا ارگاسم، فرونشيني.
مرحله میل: مرحله میل از هر منبع تحريك جسمي يا رواني (تخيل و تجسم) ممكن است پديد آيد.عامل تحريكي تأثير عمده اي در برقراي افزايش كافي تنش جنسي و ادامه دوره پاسخ جنسي دارد. محرك جنسي مي تواند منجر به تسريع يا كوتاه شدن ميزان برانگيختگي شود. اگر روش تحريك از نظر فيزيكي يا رواني نامناسب بوده يا قطع شود مرحله میل بسيار طولاني شده يا حتي قطع مي شود.
نشانه برانگيختگي در مرد ايجاد نعوظ می باشد و در زن مهبل پر رطوبت، كليتورس سفت و متورم و لب هاي كوچك و بزرگ ضخيم مي شود. نوك پستان در هر دو جنس برجسته مي شود. اين مرحله مي تواند از چند دقيقه تا چند ساعت بطول بيانجامد.
مرحله انگیختگی: در صورت دوام محرك جنسی مؤثر مرد يا زن از مرحله میل وارد مرحله انگیختگی مي گردد. در اين مرحله تنش هاي جنسي شدت يافته و به بالاترين سطح خود مي رسند. شاهد انقباضات شديد در مرحله ارگاسمي هستيم. كليتوريس بالا مي رود و به آساني قابل لمس نيست. حجم پستان ها افزايش پيدا مي كنند. آلت مرد سفت تر و متورم تر مي شود. رنگ مهبل تغيير پيدا مي كند. لب هاي كوچك پهن تر مي گردند.
مرحله اوج لذت جنسی: بالاخره ممكن است فرد به ارگاسم نزديك شود. اين مرحله اوج لذت جنسي و رفع تنش هاي جسماني است. طول مدت مرحله انگیختگی بستگي به ميزان مؤثر بودن محرك مورد استفاده و انگيزه فرد براي رسيدن به اوج تنش جنسي دارد . اگر محرك يا انگيزه ناكافي بوده يا تمام محرك ها ناگهان قطع شوند فرد به رفع تنش ارگاسميك دست نيافته و از مرحله انگیختگی وارد يك مرحله بسيار طولاني فرونشيني خواهد شد. مرحله ارگاسم محدود به چند ثانيه است كه ضمن آن احتقان عروقي و عضلاني حاصل از تحريك جنسي به اوج می رسد.
كانون ذهني ارگاسم در ناحيه لگن است و در زن مخصوصاً در كليتوريس، واژن و رحم و در مرد آلت، پروستات و كيسه هاي بيضه متمرکز است. ارگاسم در مرد با حالت ذهني غير قابل اجتناب بودن انزال شروع و با دفع مني پايان مي گيرد. ارگاسم در زن با انقاضات شديد و غير ارادي مهبل و مجراي ادرار همراه است. تغييرات ديگر عبارتند از: افزايش حرارت عضلات كه از محوطه ارگاسمي شروع و منتشر مي گردد، افزايش فشار خون و ضربان قلب.
در تجربه ارگاسم در زنان تغييرات فاحشي از نظر شدت و طول مدت مشاهده مي شود. در حالي كه در مردان تفاوت ها كمتر است.
مرحله فرونشيني: مرد و زن از اوج حالت ارگاسميك وارد آخرين مرحله پاسخ جنسي يعني مرحله فرونشيني مي گردند. اين دوره بازگشت و زوال تنش شخص از مراحل میل و انگيختگي به حالت بدون تحريك می باشد. ارگاسم بازگشت به حالت سكون، آرامش، خوشي و رفع تنش جسمي و جنسي است. در زن ها اين توانايي وجود دارد كه از هر نقطه مرحله فرونشني در صورتي كه در معرض تحريك كافي ديگر قرار بگيرند به يك تجربه ارگاسمي ديگر برگردند.
در مرد مرحله فرونشيني شامل بی پاسخی است . تحريك مجدد به سطوح بالاتر تنش جنسي فقط پس از ختم اين دوره بي پاسخي امكان پذير است.
بقایاي فيزيولوژيك تنش جنسي معمولاً در هر دو نفر به كندي از بين مي روند مگر اينكه حالت رهايي ارگاسمیک بسيار عميق و مغلوب كننده اي تجربه شده باشد. برگشت به حالت عادي زماني انجام مي شود كه ارضای جنسی انجام شده باشد.
تحریک جنسی
اختلاف مهم در ميان زن و مرد، اختلاف در محرك هاي جنسي است. مردها بيشتر به محرك هاي روحي حساسند در حالي كه زنها ميل جنسي شان به تحريك اندام تناسلي آنها بواسطه مرد وابسته است. و تمايل دارند تا قبل از دخول بواسطه دستمالي و نوازش اندام هاي جنسي برانگيخته شوند
محركات روحي مرد براي رابطه جنسي: قيافه آراسته زن- شكل پستانها- رنگ مو- نداشتن مو در اندام هاي تناسلي- طرز رفتار زن- لحن و كلام زن- بوي زن.
تحريك جنسي زن قبل از دخول ضروري است. هر زن نقطه تحريك ويژه اي دارد. بعضي از اين موارد عبارتند از: نوازش ملايم نوك پستان، تحريك و مالش كليتوريس، بوسه هاي عميق، فشار آغوش و تنگ در بغل گرفتن، مالش مهبل و بيان جملات عشقي.
چرخه پاسخ جنسي در زن
مرحله میل: نخستين نشانه انگيختگي جنسي در زن افزايش جريان خون مهبل است. اين پر خوني موجب تورم و ليزشدگي مهبل مي گردد. در مرحله میل جريان خون بافت مهبل يك و نيم تا چهار برابر افزايش مي يابد و اين فرايند تقريباً در عرض يك ثانيه رخ مي دهد. چنين سرعتي نشانگر آن است كه اين فرايند با دخالت اعصاب رگ هاي خوني صورت مي گردد. ليز شدگي مهبل در عرض 10 تا 30 ثانيه پس از آغاز تحريك جنسي مشاهده مي شود. اين ليز شدگي وارد شدن احليل مرد به مهبل زن را آسان مي سازد. آنگونه كه در صورت كاهش اين ترشحات حركت رفت و برگشتي احليل موجب ناراحتي و آزردگي زن مي شود.
طول مدت انگيختگي در افراد مختلف و بسته به كيفيت تحريك جنسي و موقعيتي كه در آن تحريك جنسي رخ مي دهد متفاوت است و دامنه اي كمتر از 1 دقيقه تا چند ساعت را در بر مي گيرد. اين دامنه بستگي به مدت زماني دارد كه همسران قبل از آميزش به مغازله و نوازش يكديگر مي پردازند. براي اغلب افراد بوسيدن لمس كردن در آغوش كشيدن و فشردن يكديگر بخش اساسي لذت از آميزش را تشكيل مي دهد و بسياري از زنان رسيدن به اوج لذت جنسي را بدون آنكه چنين تحريك هايي را دريافت كنند غير ممكن مي دانند. در دسته اي از پژوهشها اغلب زنان گزارش كردند كه رفتار مغازله يا عشق بازي قبل از آميزش بايد دست كم 15 تا 20 دقيقه به طول بينجامد تا آمادگي آميزش را بيابند و از آن لذت ببرند. اگر چه مردان نيز از چنين مقولاتي لذت مي برند اما بيشترين برانگيختگي جنسي در آنان بر اثر تحريك نوك احليل ايجاد مي شود و مغازله قبل از آميزش نقش چنداني در توانايي آنها براي رسيدن به اوج لذت جنسي ايفا نمي كند.
مرحله برانگیختگی: در اين مرحله افزايش حجم كليتوریس بيشتر مي شود ، تنفس سريعتر و ضربان قلب و فشار خون بالا مي رود. با ادامه تحريك جنسي پستانها برجسته شده و در اواخر اين مرحله تنش ماهيچه اي در سرتاسر بدن بيشتر مي شود .
مرحله اوج لذت جنسي: ارگاسم عبارت است از اوج لذت جنسي و رها شدن از تنش هاي جنسي. شروع فيزيولوژيك ارگاسم با انقباض عضلات هدف است. وقتي تحريك جنسي بسيار شديد مي شود موجب انقباض ماهيچه هاي رحم، مهبل و ماهيچه مقعد مي گردد. شدت انقباضات در اين مرحله متناسب با شدت تجربه اوج لذت جنسي به تعداد 40 بار در دقيقه مي رسد. رابطه مهمي ميان شدت انقباضات و احساس ذهني ارگاسم وجود دارد. ضربان قلب و فشار خون از مرحله قبل بالاتر رفته و به بيشترين حد مي رسد.
از علايم ديگر ارگاسم در زن مي توان به مواردي چون: ايجاد چين و شكن در صورت زن، انقباض عضلات بدن بخصوص در نواحي انتهايي چون گردن، بازو و پاها. افزايش ضربان قلب به 110 -180 بار در دقيقه اشاره کرد.
مرحله اوج لذت جنسي به رغم كوتاه بودنش لذت بخش ترين مرحله از چرخه پاسخ جنسي است. يك زن بالغ سالم در 24 ساعت مي تواند تقريباً چنذین بار به ارگاسم برسد.
مرحله فرونشيني: در طول مرحله فرونشيني اندام هاي تناسلي به حالت قبل از مرحله میل باز مي گردند. فرونشيني احتقان عروقي هاله پستان ها بعد از ارگاسم سريع صورت مي گيرد. در طول اين مرحله نعوظ يا راست شدگي كليتوريس از بين مي رود. سرعت تنفس ، ضربان قلب و فشار خون به سطح قبل از تحريك جنسي باز مي گردد و با پديدار شدن يك احساس رخوت و آرامش كلي همه ماهيچه های بدن شل و آرميده مي شوند.
در مرحله فرونشيني يا بلافاصله بعد از رسيدن به مرحله ارگاسم ، تحريك كليتوريس، نوك پستانها و مهبل ممكن است ناخوشايند يا آزاردهنده باشد.
چرخه پاسخ جنسي مرد
مرحله میل:
زمانی که مرد در اثر کنش جنسی تحریک میشوند, تپش قلب او سریعتر میشود و فشار خون در بدن افزایش مییابد. این افزایش در اندام تناسلی مردان موجب بزرگتر شدن آلت مردانه و سفت شدن بدنه آن میشود که نعوظ نامیده میشود .آشكارترين نشانه جسماني انگيختگي در مرد نعوظ احليل است كه معمولاً چند ثانيه پس از تحريك جنسي ذهني يا بدني آغاز مي شود. كه ناشی از پر خون شدن رگ هاي احليل است. نعوظ از 2 راه آغاز مي شود:
-
تحريك رواني: افكار شهواني و رؤياهاي عشقي مي توانند موجب نعوظ كامل شوند
-
تحريك نواحي تناسلي : (تحریکاتی که بر روی آلت مرد در حین عمل دخول در واژن و یا تحریکاتی كه به وسیله زن روی آن انجام میگیرد ، نعوظ را در پی دارند.
مرحله برانگیختگی:
در اين مرحله احليل دچار تغيير رنگ يا پر رنگ تر مي شود. تورم بيضه ها به طوري كه 50 تا 100 درصد بزرگتر از مرحله قبل مي شود. در اين مرحله ضربان قلب ، فشار خون، تنفس و تنش عضلاني همگي افزايش مي يابد .
مرحله اوج لذت جنسي:
وقتي تحريك جنسي بسيار شديد می گردد انزال تجربه مي شود و مني به بيرون مجراي آلت سرازير مي شود. انزال به رها شدن مني گفته مي شود كه گاهي اوقات بدون تجربه اوج لذت جنسي رخ مي دهد.
مرحله فرونشيني:
پس از انزال، اندازه احليل به تدريج كاهش يافته و نعوظ از بين مي رود و احليل نرم و شل مي شودبا تداوم مرحله فرونشيني اندازه بيضه ها نيز كاهش مي يابد. و ضربان قلب و فشار خون و تنفس به حالت قبل بر مي گردد.
در طول مرحله فرونشيني چنانچه احليل بلافاصله بعد از انزال از مهبل بيرون كشيده شود سرعت فرونشيني بيشتر از حالتي است كه احليل در مهبل تحريك شده باقي مي ماند. چنانچه تماس بدني با شريك جنسي بيشتر باشد برگشت احليل به حالت انزال و شل شدگي كامل مدت بيشتري طول مي كشد. اگر مرد بلافاصله بعد از انزال بستر را ترك كند و قدم بزند يا درباره يك موضوع خنثي صحبت كندفرونشيني احليل با سرعت بيشتري رخ مي دهد.
مرحله تحريك ناپذيري:
پس از رسيدن به مرحله فرونشيني مردان وارد يك دوره تحريك ناپذيري جنسي مي شوند كه در اين دوره تجربه دوباره اوج لذت جنسي يا انزال ناممكن است. طول اين دوره از فردي به فردي ديگر و در زمانهاي مختلف از چند دقيقه تا چند ساعت فرق مي كند.رابطه جنسي سالم
رابطه جنسي سالم دربرگيرنده ابراز آگاهـانه و مثبت انرژي جنسي در راستاي افزايش عزت نفس، سلامت جسمي، رابـطـه عـاطـفـي و تـعـالي شخـصـيت بــا منفعت دو سويه ميباشد. رابـطـه جنـسـي سـالـم مـثـبت و پــر مايه بوده و به چگونه ارتـبـاط بـرقـرار كـردن و پذيـرش عشـــق توسط ما بستگي دارد. رابطه جنسي سالم به معني توانايي در لذت بردن و كنترل رفتار جنسي و تناسلي است، عاري از هرگونه احساس ترس، شرمساري، گناه و باورهاي غلط. يك رابطه جنسي سالم مستلزم چنين شرايطي است: رضايت- برابري – احترام-اعتماد – ايمني – مسئوليت.
رضايت: يعني شماقادر باشيد آزادانه و براحتي انتخاب كنيد كه در فعاليت جنسي شركت كنيد يا نكنيد. همچنين شما قادر خواهيد بود هر زمان كه لازم ديديد فعاليت جنسي را فارغ از هرگونه اجبار متوقف سازيد.
برابري و مساوات: يعني حس شما از اقتدار فردي هم سطح اقتدار فردي همسرتان باشد. هيچ يك از طرفين بر ديگري تفوق و استيلا نخواهند داشت.
احترام:
يعني شما و همسرتان متقابلا به شخصيت، خواسته ها، نيازها و مرزهاي يكديگر احترام ميگذاريد.
اعتماد:
يعني شما و همسرتان از لحاظ جسمي و احساسي به يكديگر اعتماد داريد.
ايمني:
يعني شما و همسرتان در نحوه برقراري رابطه جنسي احساس امنيت و ايمني ميكنيد. شما در رابطه با زمان، مكان و چگونگي فعاليت جنسي راحت بوده و حق انتخاب داريد. شما از احتمال عدم حاملگي ناخواسته، انتقال بيماريهاي مقاربتي و صدمات جسمي اطمينان داشته و احساس امنيت ميكنيد.
مسئوليت:
يعني شما مي بايست مسئوليت عواقب و تبعات رفتارها و فعاليتهاي جنسي خود را بعهده بگيريد. همچنين پيش از برقراري هرگونه رابطه جنسي مي بايست از دانش جنسي كافي برخوردار باشيد.
شرط موفقيت يك رابطه جنسي هماهنگي ميان زن و مرد از لحاظ جنسي و توافقات انجام شده از نظر وقت و مدت و دفعات رابطه جنسي است.
شرايط جسماني و روحي زوجين
از نظر جسماني، بعد از صرف غذا با معده پر بايد از رابطه اجتناب كرد چرا كه لذت جنسي را مي كاهد. ضرورت دارد كه فرد هيچ گونه احساس درد و ناراحتي در هيچ كدام از اعضاي خود نداشته باشد.
از نظر روحي مرد و زن نبايد از مسأله اي رنج ببرند، خسته باشند، نگراني مهمي داشته باشند چرا كه احساسات منفي بازدارنده اوج لذت جنسي مي باشند و در فرد تحت فشار ملال و رنجيدگي را بدنبال خواهد داشت.
دفعات آميزش
در ميان زوجين متفاوت و از 1 تا 5 بار در هفته گزارش شده است. بسته به سن، موقعيت هاي مختلف، چگونگي ميل و سلامت رواني و جسماني زوجين متفاوت مي باشد. در جوانان مي تواند تجربه اي روزانه و در افراد مسن گاه به گاه باشد. بطور معمول دو بار در هفته مناسب است.
زمان
براي مرد و زن و در زوج هاي مختلف مي تواند متفاوت باشد. بعضي ها ساعات آخر شب و برخي بعد از ظهر را زمان مناسب مي دانند.بيشتر زوج ها انجام رابطه را قبل از خواب شبانه ترجيح مي دهند چرا كه پس از رابطه رخوت و نزديكي ميل به خواب را در انسان بر مي انگيزد.
بهترين زمان زماني است كه زوجین در آرامش كامل هستند و نگراني خاصي ندارند. معمولاً در مواردي كه خستگي مانع از رابطه و تضعيف كننده ميل است، پيشنهاد بر آن است كه صبحگاهان اقدام به برقراري رابطه شود.
مكان
مكان رابطه بايد محيطي بسته و كاملاً آرام باشد و از رنگ هاي مناسب و تهييج كننده استفاده شود.معمولاً محل رابطه در بستر است ولي براي ايجاد تنوع زوج ها علاقمند هستند بصورت ايستاده يا نشسته و در مكان هاي مختلف آن را تجربه نمايند. زن بيشتر برقراري رابطه را در تاريكي مي پسندد در حالي كه مرد دوست دارد در روشنايي در روز يا در شب ولي با چراغ روشن رابطه برقرار نمايند و صورت همسر خود را در حين رابطه ببينند.
مدت زمان
اصولاً مردان سريع تر از زنان دچار تحريك جنسي مي شوند. مرد در عرض 5 تا 10 دقیقه مي تواند به اوج تحريك برسد. حال آنكه براي تحريك زنان لازم است زمان بيشتري وقت اختصاص داد تا آنكه از نظر فيزيولوژيكي بدن آنها برانگيخته گردد (مهبل ليز شود). زنان براي رسيدن به اوج تحريك شدگي حداقل به 30 دقيقه زمان نياز دارند.
انواع الگوهاي زماني رابطه جنسي:
-
سريع و كوتاه مدت: اين رابطه كمتر از 5 تا 10 دقيقه بطول مي انجامد. بيشتر مردان چنين رابطه اي را ترجيح مي دهند چرا كه مردان بر خلاف زنان نياز به آمادگي جسماني كمتري دارند. در اين حالت مرد به ارگاسم مي رسد و زن بدون ارضا مي ماند.
-
معمولي: تقريباً نيم ساعت بطول مي انجامد. نياز هر دو طرف را برآورده مي سازد و هر دو به اوج لذت دست پيدا مي كنند.
-
آرام و دلپذير: زمان زيادي را صرف مغازله و عشق ورزي مي نمايند. چنين تجاربي براي حفظ تمايلات جنسي در زنان بسيار سودمند مي باشند.
به طور معمول طول مدت ارگاسم در انسان، پس از مرحله مغازله و دخول آلت، در صورتي كه بطور فعال حركات رفت و برگشت كمر ادامه يابد 2 دقيقه طول مي كشد. از آنجا كه زنان براي دست يابي به ارگاسم به زمان طولاني تری نياز دارند، پيشنهاد مي گردد كه مردان با كند كردن حركات لگني خود انزال خود را به تأخير بياندازند تا زن نيز به ارگاسم برسد.
رضایت جنسی
حاصل برقراری یک رابطه سالم و لذت بخش است. رابطه جنسی تجربه ای است که باید با رضایت دو طرف انجام شود.
افزایش رضایتمندی جنسی
-
-
ابراز عشق در زندگي روزمره: گفتن حرف هاي عاشقانه به يكديگر در مورد روياهاي قبل از ازدواج و تحقق آنها بواسطه همسرتان ابزار اين كه همسرتان همسر آرزوهاي شما بوده و هست.
-
توجه و رسيدگي به ظاهر خود: امتناع از استفاده از لباسهاي تكراري و ساده- در میان زوجین میانسال باور اشتباهی مبني بر اين كه ديگر ضرورتي ندارد به خودشان برسند، وجود دارد.
-
عصبانیتتان را خاموش کنید
-
خلوت كردن با يكديگر
-
چیزهایی که موجب حواسپرتی می شود را از بین ببرید آنها را از میان بردارید تا بتوانید حین رابطه جنسی خوب روی جسمتان و احساس خوبی که پیدا می کنید، تمرکز داشته باشید تا راحتتر به ارگاسم برسید.
-
آميزش جنسي را جزء فعاليت روزانه خود قرار دهيد
-
نگران بدنتان و نقص های آن نباشید
8. بر بدن و احساسات خود تمرکز کنید
9. ايجاد تنوع در رابطه جنسي: معمولاً افراد تنها به يك شيوه خاص با يكديگر رابطه جنسي برقرار مي نمايند لذا با گذشت چندين سال رابطه جنسي به حالتي تكراري و يكنواخت مسير گردد. با انجام تغييرات كوچك به رابطه خود تنوع و هيجان ببخشيد: تغيير زمان و مكان، تغيير محرك هاي محيطي چون نور و صدا و غيره.
-
برانگيزنده بودن: بواسطه حركات ظريف و تحريك
-
از كلمه من و جملات مثبت بهره بگيريد.
-
هميشه زمان مشخصي را براي رابطه داشته باشيد حتي اگر ميلي به آن نداشته باشيد. رابطه جنسي ثمربخش منجر به نزديكي شما و همسرتان مي شود، آن را در اولويت برنامه هاي خود قرار دهيد.
-
ارضای جنسي را تنها هدف خود قرار ندهيد. يكي از بهترين شيوه هايي كه پيشرفت در ارتباط را بدنبال دارد، آن است كه زوجين صرفاً ارضا را هدف خود قرار ندهند. بهترين ارتباط رابطه اي است كه برگرفته از محبت و صميميت در ميان طرفين در قالب بوسيدن و نوازش باشد.
-
بي توجهي به زمان: عمل آميزش يك رابطه كوتاه مدت است. اگر هدف را آميزش قرار دهيد خود را در يك محدوديت زماني براي به انجام رساندن عملي قرار داده ايد كه اين امر به نوبه خود عجله كردن را به دنبال دارد.
15. تمام حواس خود را در رابطه جنسي وارد نماييد
.16. در رابطه فعال و هدایتگر باشید.
17. با انجام تمرین های مناسب بر میزان لذت جنسی خود بیافزایید.
18 . حین زناشویی، تمرکز شهوانی داشته باشید. برای این منظور لازم است که ذهنتان را وارد حیطه شهوانی و جنسی کنید تا قدرت تحریک پذیری جسمیتان بیشتر شود. برای کمک به اینکار روی کارهایی که همسرتان انجام می دهد تمرکز کنید.
19. احساس شریک جنسی خود را بپرسید.
مغازله یا عشق بازی
اعضای درگیر در یک رابطه جنسی
اساساً تمام نقاط بدن قابلیت تحریک جنسی را دارند اما برخی نقاط به دلیل تراکم رشتههای عصبی مربوط به لذت جنسی به عنوان ارگانهای جنسی شناخته میشوند. در بیشتر مردها و زنها توجه شریک جنسی به قسمتهای دیگری از بدن غیر از اندام های جنسی موجب بوجود آمدن شهوت و میل جنسی میشود. تحریک خوب و مناسب این نقاط میتواند لذت سكس را چند برابر کند. باید توجه داشت که مناطق لذت بخش بدن در افراد متفاوت است و شما باید بتدریج مناطق حساس بدن خود و شریک جنسیتان را کشف کنید.
نقاط لذت بخش در زنان: نقاط لذت بخش در بدن زنان پراکنده تر و فراوان تر است و علاوه بر دستگاه تناسلی نوک پستانها، باسن، حاشیه داخل ران ها و حتی لاله گوش، پشت زانوها، شکم و ناف و یا گردن را در بر میگیرد. لب و دهان نیز به دلیل پوست نازک خود میتوانند حساسیت زیادی نسبت به تحریک جنسی داشته باشند.از نقاط حساس بدن طرفین لبها هستند. حساس ترین قسمت لب گوشه ها و وسط آن است.
نقاط لذت بخش در مردان:
اگر شما به بدن مرد بیشتر توجه کنید قسمتهایی را کشف خواهید نمود که به کمک آنها خیلی سریع و راحت میتوانید مرد را تحریک کنید. این مناطق عبارتند از: سر، بیشتر مردها از نوازش سر و موها، لاله گوش. لبها، گردن، ناحیه زیر فک تا پایین گردن را در دو طرف. پشت: شانه پشت و کمر. سینه ها. اندام جنسی.عشق بازي در حین انجام رابطه جنسي
-
عشق خود را در بیرون از اتاق خواب نیز به همسرتان نشان دهید و او را به احساس و باور محبوبیت هدایت کنید (یک «دوستت دارم» ، یک شاخه گل و یک تک زنگ نیم روزی که به همسرتان احساس محبوبیت بدهد)
-
آماده سازی خود به لحاظ فیزیکی و جسمانی پیش از عشق ورزی ( کارهایی ماننده خوشبو کردن دهان، عطر زدن و دوش گرفتن و … )
-
انجام رابطه به آرامی و با ملایمت
-
تحریک کردن همسر به وسیله لمس کردن
ماساژ علاوه بر تاثیرات مفیدی که روی بدن دارد، میتواند نقش تحریک کنندگی نیز داشته و لذت زناشویی را دو چندان نماید. ماساژ ارتباط جسمی زن و مرد را بیشتر کرده، ضمن برانگیختگی جنسی موجب میشود تا آنها لذت بیشتری از رابطه جنسی با یکدیگر ببرند. در خانمهایی که مشکل ارگاسم دارند یا اینکه دیر به ارگاسم میرسند، ماساژ بدن نقش مهمی در تسهیل ارگاسم دارد و در این امر بسیار کمک کننده است. برای انجام ماساژ از ماساژ پشت بدن شروع کنید و به تدریج به سمت جلوی بدن و سپس اندام های جنسی حرکت نمایید. از انواع حرکات دورانی در ماساژ استفاده نمایید.
پزشکان و روانپزشکان آلمانی در پی پژوهش های گسترده خود به این نتیجه رسیده اند که افرادی که هر روز صبح قبل از ترک کردن خانه، همسر خود را میبوسند کمتر دچار بیماری می شوند. همچنین افرادی که پس از بوسیدن خانه را ترک می کنند، کمتر احتمال وقوع تصادف دارند، 20 تا 30 درصد درآمد بیشتری نسبت به سایرین دارند و به طور متوسط 5 سال بیش از هم سن و سال های خود عمر می کنند. دکتر آرتور سازبو یکی از افرادی که در این تحقیقات نقش فعالی داشته معتقد است یکی از دلایل اصلی موفقیت تعداد بسیار زیادی از افراد این است که روز خود را با یک نگرش مثبت و دلچسب شروع میکنند و چه چیز می تواند مانند یک بوسه در انسان یک نگرش مثبت ایجاد کند. یک بوسه عاشقانه، بهترین روش برای ریلکس شدن و از بین بردن استرس محسوب می شود. مایکل کی مکناب، مشاور روانی معتقد است: “زمانیکه لب ها در حالت بوسیدن قرار می گیرند، تقریباً دهان حالت لبخند زدن را به خود می گیرد، و از آنجایی که احساسات و حرکات بدنی انسان با هم ارتباط نزدیکی دارند، تقریباً غیر ممکن است که یک نفر هم لبخند بزند و هم استرس داشته باشد.
-
حفظ تماس چشمی با همسر (ارتباط چشمی بین دو نفر نیرومند ترین و موثرترین ارتباطات است که پیامدش فعال شدن چرخه های دیگر بدن در هر دو طرف است)
-
صحبت در بستر(بیان احساسات عاشقانه در قبل، هنگام و بعد به خصوص به زن احساس محبوبیت و امنیت میدهد)
-
لذت بردن از معاشقه با همسر و ابراز احساسات (هنگام معاشقه، احساساتتان را به بیرون تراوش کنید این خود مهمترین جذب کننده برای همسرتان است)
-
یادگیری نحوه ارضاء همسر
-
فعال بودن و هدایت گر یکدیگر بودن در رابطه جنسی (از طریق هدایت دستی و کلمات تأییدی و حمایت کننده در حین رابطه)
عشق بازي پیش از انجام رابطه جنسي
در اين مرحله زن و مرد براي انجام رابطه جنسي اصلي آماده مي شوند. هر چه مرحله طولاني تر باشد، رابطه بخصوص براي زنان تحصيل كرده رضايت بخش تر خواهد بود. در اين حالت، بواسطه مالش اعضاي تناسلي، ، زن و شوهر تحريك و آماده عمل جنسي مي شوند. در اين مرحله مايعي فاقد اسپرم از مرد دفع مي گردد و زن بواسطه تسريع و تشديد ترشح مهبل براي دخول آماده مي گردد.
لازم است در حين مرحله دخول نيز به منظور افزايش سطح ترشحات مهبلي تحريك ساير نقاط جنسي، همچنين بيان جملات عشقي و جنسي ادامه پيدا كند تا دخول به سهولت انجام شود.
عشق بازي بعد از انجام رابطه جنسي
پس از اتمام ارتباط جنسي، ميل جنسي در مردان كاهش مي يابد. در حالي كه زنان به شدت در برابر ابراز علاقه مرد پذيرا و به واقع خواهان آن هستند و خستگي ناشي از رابطه را از بين مي برد.
اكثراً بعد از آميزش تمايل زن به مرد بيشتر است. ضرورت دارد كه مردان از اين فرصت براي رد نگراني زنان براي بازيچه بودن استفاده نمايند. هر اندازه كه در ابتداي ازدواج به عشق بازي و معاشقه قبل از رابطه جنسي تأكيد مي گردد. در ادامه مسير زندگي، بعد از اتمام رابطه بر آن تأكيد مي شود:
-
عشق بازي بعد از رابطه جنسي نزديكي و محبت زوجين را اثبات مي كند. “عشق ما صرفاً برخاسته از رابطه جنسي نيست” “تو بازيچه نيستي”
-
عشق بازي بعد از رابطه جنسي، تحسين انجام شده در اين مرحله حس مردانگي و زنانگي را در زن و مرد تقويت مي كند.
– عشق بازي بعد از رابطه جنسي، احساسات تعارض و گناه را مي كاهد.
-
عشق بازي بعد از رابطه جنسي، اگر يك زوج يا هر دو ارضا نشده باشند، علاقه به يكديگر را تثبيت و جلوي سرخوردگي ها و اضطراب ها براي رابطه بعدي را مي گيرد.
-
عشق بازي بعد از رابطه جنسي، ايجاد رغبت براي تداوم رابطه مي كند.
دلیل احساس خستگی و نیاز به خواب در مردها، پس از اتمام معاشقه، به مسائل زیست شناختی باز می گردد. پس از رسیدن به مرحله اوج لذت جنسی هورمون هایی به نام “اکسی توسین” آزاد می شود که به طور طبیعی احساس خواب آلودگی در فرد ایجاد می نمایند. اگر می خواهید همسرتان در کنار شما احساس امنیت و آرامش داشته باشد، خوابیدن و چرت زدن پس از اتمام رابطه اصلا گزینه مناسبی به شمار نمی رود.
کاری کنید تا همسرتان احساس کند که برای شما بسیار ارزشمند است. برخی از این پیشنهادها عبارتند از:
- همچنان نوازش و در آغوش گرفتن
-
تشکر و قدردانی
رسیدن به مرحله اوج لذت خیلی خوب است، حتی می توان گفت که بی نظیر است؛ اما باید همواره به خاطر داشته باشید که شخص دیگری نیز همراه با شما بوده و وجود او باعث شده که شما به این موقعیت دست پیدا کنید. بنابراین به هر نحوی که میتوانید باید او را متوجه کنید که وجودش برایتان ارزشمند است و از او قدردان و متشکر هستید.
چگونه آغاز گر رابطه جنسی باشیم؟
خانمها: چطور برای رابطه جنسی با همسرتان پیش قدم شوید:
اکثر مردها دوست دارند بدانند که جذاب و خواستنی هستند و برداشتن قدم اول برای زناشویی با آنها این اطمینان را به آنها می دهد. متاسفانه، اینکار برای خیلی از خانم ها سخت است. می توانید با دنبال کردن مراحلی که در این مقاله برایتان عنوان می کنیم، اولین قدم ها برای زناشویی با همسرتان را بردارید.
دستورالعمل
قدم اول: تمایلات جنسی خود را بپذیرید. برای خانمها طبیعی است که به اندازه مردها از زناشویی لذت ببرند. خودتان را یک موجود جنسی بدانید و برحسب احساساتتان عمل کنید. حداقل نصف زمانهایی که حس و میل به زناشویی داشتید، خودتان برای برقراری رابطه با همسرتان پا پیش بگذارید.
قدم دوم: نترسید. مردها و زنها به یک اندازه از طرد شدن واهمه دارند. مردها بدشان نمی آید که هر از گاهی برای اینکارها همسرشان از آنها درخواست کند و مطمئن باشید که مقاومتی نخواهند کرد.
قدم سوم: با جریان پیش روید. فقط به خاطر اینکه شما پا پیش گذاشته اید به این معنی نیست که خودتان باید کل رابطه را در دست گیرید. اولین حرکت با شما بوده تا مردتان بداند که به زناشویی علاقمند هستید. بعد دیگر باید بگذارید که طبیعت کار خود را بکند.
نارضایتی جنسی
ناضایتی جنسی در اثر دو عامل روی می دهد: یکی اختلالات جنسی که در یکی ازمراحل پاسخ جنسی ایجاد می شود، و دیگری تغییرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسی که در زیر به آنها اشاره می گردد.
تغييرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسي
تغييرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسي زنان
در سنين يائسگي كاهش استروژن يكي از مهمترين رخدادهايي است كه بر چرخه پاسخ جنسي و بويژه تغييرات جسماني زنان تأثير مي گذارد. علائم يائسگي معمولاً وقتي آغاز مي شوند كه زن در اوايل يا اواسط دهه پنجم زندگي خود به سر مي برد و با تغيير در طول دوره هاي قاعدگي و ميزان خونريزي مشخص مي شود. آخرين دوره هاي قاعدگي معمولاً در 50 سالگي رخ مي دهد.
البته ميل جنسي به ميزان پاسخدهي جنسي و تجربه اوج لذت جنسي وابسته به ترشح استرژوژن نيست و در صورت تندرست بودن در سراسر طول زندگي يك زن به خوبي تجربه مي شوند.
برخي از زنان پس از رخداد يائسگي افزايش ميل جنسي را نشان مي دهند كه كاهش استروژن تغييرات جسماني فراوان را موجب مي شود كه از نظر چرخه پاسخ جنسي متداول ترين آنها كاهش ليز شدگي مهبل به هنگام تحريك جنسي و در نتيجه دردناك شدن آميزش جنسي براي زنان يائسه است. در زنان بالاي 60 سال ليز شدن مهبل 1 تا 3 دقيقه پس از تحريك جنسي رخ مي دهد. در حالي كه در زنان جوان تر 10 تا 30 ثانيه به طول ميانجامد. بعد از دهه 50 ، راست شدگي نوك پستانها در اثر تحريك جنسي همچنان آشكار است، اما كمتر شده است. انقباض هاي مهبلي نيز به هنگام اوج لذت جنسي كاهش مي يابد و گاهي با اسپاسم يا گرفتگي هاي دردناك رحمي همراه باشد. اما پيري و سالمندي در زنان الزاماً به معني ناتواني براي تجربه اوج لذت جنسي يا كاهش توانايي براي تجربه اوج هاي مكرر لذت جنسي نيست.
گاهي يائسگي موجب تشديد اميال جنسي مي شود كه اين ممكن است به خاطر عدم ترس از حاملگي باشد. اغلب پژوهشگران مسائل جنسي معتقدند كه با افزايش سن بازداري هاي جنسي در زنان كاهش مي يابد و به خاطر تجارب جنسي بيشتر كيفيت لذت بردن از آميزش جنسي در زنان مسن تر افزايش مي يابد.
بخش بزرگي از آثار يائسگي بر كاركرد جنسي زنان به نگرش آنها به رخداد يائسگي بستگي دارد. برخي از زنان پس از يائسگي به زندگي جنسي خود بيشتر علاقمند مي شوند. و برخي ديگر شروع اين دوره را پاياني براي زندگي جنسي خود قلمداد مي كنند كه باوري غير منطقي و نادرست است.
تغييرات بهنجار وابسته به سن در چرخه پاسخ جنسي مردان
به طور طبيعي نعوظ آلت مردان جوان با نهايت سرعت صورت مي گيرد. مردان جوان ممكن است ظرف 3 الي 4 ثانيه بعد از هر نوع تحريك جنسي دچار نعوظ شوند. در حالي كه اين زمان براي مردان 45 تا 65 ساله دو تا سه برابر مي شود. در مردان سالمند نعوظ به مدت طولاني و بدون انزال حفظ مي شود.
بسياري از مردان پير بعد از فرونشيني بدون انزال آلت به سختي مي توانند دوباره به مرحله انگيختگي جنسي برگردند. در مردان سالمند ميل جنسي به تنهايي ايجاد نعوظ نمي كند بلكه براي نعوظ و تحريك ، تماس شديد آلت لازم است.
با افزايش سن و بويژه در 60 سال به بالا دوره تحريك ناپذيري طولاني تر مي شود. مردان بالاي 50 سال بعد از هر انزال 12 تا 24 ساعت نمي توانند به نعوظ دوباره برسند.
در مردان سالمند بهترين پيش بيني كننده تداوم توانايي جنسي وجود تاريخچه اي دال بر فعاليت جنسي مداوم در سنين 20 تا 40 سالگي است.
تغييرات پاسخ جنسي در اثر افزايش سن به معني پايان يافتن توانايي و عملكرد جنسي نيست، بلكه آنچه در اين دوران موجب ناتواني جنسي مي شود بي اطلاعي از پاسخ هاي تغيير يافته جنسي و شيوه هاي درست كنار آمدن با اين تغييرات است.
اختلالات جنسی
اختلال عملكرد جنسي بر اساس DSM IV به صورت اختلال در يكي از مراحل پاسخ جنسي (ميل، برانگيختگي، ارگاسم و فرونشيني) و يا درد مرتبط با نزديكي تعريف مي گردد. بسیاری از افراد به طور گاه به گاه در طول زندگی خود چنین مشکلاتی را تجربه می کنند، وليكن تشخيص اختلال عملكرد جنسي صرفاً در مواردي مطرح مي گردد كه مشكلات مربوط به عملكرد جنسي به طور مداوم رخ دهند و پريشاني و يا مشكلات عمده اي را براي فرد يا زوج به همراه داشته باشند (11). اختلال می تواند در هر یک یا چندتا از مراحل چرخه جنسی رخ دهد و به آزاردهنده بودن یا کامیاب کننده نبودن آن بیانجامد. اختلالات می توانند اولیه و یا اکتسابی باشند. در جمعیت عادی در حدود 42% زنان و 31 % مردان به اشكالي از اختلال عملكرد جنسي مبتلا هستند که اين داده ها با تأييد بر اهميت اين اختلال، بيانگر آن هستند كه اختلالات عملكرد جنسي حتي از اختلالات اضطرابي، اختلالات خلقی يا اختلالات سوء مصرف مواد نيز شايع تر مي باشند
اين گروه از اختلالات در بر گيرنده اختلال هاي زير است:
-
اختلالات ميل جنسي : که شامل ميل جنسي پايين يا کم کار و اختلال بي زاري جنسي است.
-
اختلال هاي بر انگيختگي جنسي ، شامل اختلال انگيختگي جنسي در زن و اختلال نعوظي در مرد است
-
اختلال هاي مربوط به ارگاسم يا اوج لذت جنسي ، شامل اختلال اوج لذت جنسي در زن ، اختلال اوج لذت جنسي در مرد و انزال زودرس ميباشد.
-
اختلال هاي درد جنسي شامل مقاربت دردناک و واژينيسم است.
علاوه بر موارد ياد شده مواردي چون نارساکنشي هاي جنسي ناشي از از يک عارضه طبي عمومي يا بيماري جسماني و نارسا کنشي جنسي ناشي از مصرف مواد از جمله اختلال هايي هستند که در اين طبقه بندي مطرح مي شوند.
1– اختلالات ميل جنسي
مرحله ميل در چرخه پاسخ جنسي به صورت اشتياق، تخيلات جنسي و ميل به بر قراري رابطه جنسي مشخص مي شود. آنچه تحت عنوان ميل مي توان نام برد بسيار گسترده بوده شامل اين موارد مي شود: خيالبافي هاي جنسي، خوابديدنهای هاي جنسي، شروع رفتار جنسي در مقابل شريک جنسي ، پاسخگويي شروع اين رفتار، حس ناحيه دستگاه تناسلي تأثير پذيري از عوامل تحريک کننده محيطي و خواست دروني براي مطلوب واقع شدن.
1-1-اختلال ميل جنسي پايين
البته بايد توجه داشت كه اگر فردي در يك رابطه طولاني مدت شهوت بالايي از خود نشان نمي دهد و اين امر هيچ گونه ناخوشي را براي هيچ يك از آنها ايجاد نكند، نميتوان نام بيمار بر او گذاشت و او را دچار اختلال دانست. عدم تمايل به شريك زندگي معمولاً مقوله اي است كه به دليل مسائل مختلف ايجاد مي شود و امروزه جزء يكي از حادترين مشكلات مربوط به روابط جنسي ميان همسران قلمداد ميشود. اين اختلال چنين تعريف مي شود: کمبود يا فقدان خيالپردازي هاي جنسي و ميل براي فعاليت جنسي تخمين زده مي شود که 20 درصد کل جمعيت مبتلا به اختلال ميل جنسي کم کار هستند و اين شکايت در زنها بيشتر ازمردها است. (33درصد در زنها ).
مردان و زنان تا حدودي در تجربه و تشخيص ميل جنسي پايين خود متفاوت هستند . در مقايسه با زناني که اين اختلال را دارند، مردان مبتلا مسن تر هستند. از سوي ديگر زناني که دچار اين اختلال شده اند نسبت به مردان بيشتر دچار اضطراب و افسردگي و يافشارهاي رواني شوند. نکته ديگر اينکه ميل جنسي پايين در زنان غالباً به مشکلات ارتباطي باز مي گردد.
1–2- اختلال انزجار يا بيزاري جنسي
ويژگي اصلي اين اختلال بيزاری و اجتناب از تماس جنسي تناسلي با همسر است.افراد مبتلا به اين اختلال فقط به شکل منفعل از آميزش جنسي اجتناب نمي کنند بلکه در عمل نيزاز انجام اين فعاليت ها طفره مي روندو اگر دست به اين کار بزنند ممکن است که دچار بيماري و يا اضطراب شديد شوند. برخي از افراد بيزاری فراگيري را نسبت به فعاليت هاي جنسي تماس و حتي بوسيدن و نوازش کردن دارند. در اين مورد زنان نسبت به مردان آمادگي بيشتري براي ابتلا به اين اختلال دارند.
برخي از افراد مبتلا به نوع شديد اين اختلال ،هنگام رويارويي با يک موقعيت جنسي ممکن است به حمله وحشتزدگي همراه با اضطراب مفرط، ضعف، تهوع، تپش ، سرگيجه و مشکلات تنفسي دچار شوند. همچنين ممکن است اختلال عمده در روابط بين فردي –مانند روابط زناشويي – وجود داشته باشد. اين افراد ممکن است از موقعيت هاي جنسي بالقوه با استفاده از راهبردهاي غير مستقيم – مانند زود خوابيدن، مسافرت رفتن،؛ ناديده انگاري ظاهر شخصي، مصرف مواد و غرق شدن در فعاليت هاي شغلي و اجتماعي يا خانوادگي اجتناب کنند.
2- اختلالات انگيختگي جنسي
2-1- اختلال انگيختگي جنسي در زن
ويژگي اصلي اين اختلال در زن ناتواني پايدار يا عود کننده براي کسب يا حفظ واکنش مناسب ليز شدن -تورم ناشي از تحريک جنسي يا تکميل فعاليت جنسي است. زنان دچار اين اختلال ممکن است به اختلال ارگاسمي يا ديگر اختلال هاي کنشي جنسي نيز مبتلا باشند.شيوع آن 10 درصد گزارش شده است. و شيوع آن از اختلال نعوظي مردان بيشتر است.
2-2- اختلال انگيختگي جنسي در مردان يا ناتواني جنسي
ويژگي اصلي اختلال نعوظي در مرد ناتواني مستمر يا عودکننده براي کسب يا حفظ نعوظ کافي تا تکميل فعاليت جنسي است. اين اختلال بايد منجر به پريشاني يا مشکل بين فردي قابل ملاحظه شود. الگوهاي متفاوتي از نارسا کنشي نعوظي وجود دارد. براخي افراد ناتواني براي کسب حتي يک بار نعوظ را از زمان شروع تجربه جنسي گزارش مي کنند . عده اي اولين تجربه خود مبني بر يک بار نعوظ کافي و سپس از دست دان تورم آلت تناسلي در زمان تلاش خود براي دخول شکايت مي کنند. برخي گزارش مي کنند که داراي نعوظ کافي براي دخول مناسبند اما قبل يا در حين دخول آلت تناسلي در مهبل تورم آلت را از دست مي دهند. بعضي مردان ممکن است توانايي تجربه نعوظ را فقط در زمان بيدار شدن از خواب گزارش کنند.
مشکلات گاه و بيگاهي که در خصوص نعوظ آلت و حفظ آن ديده مي شود بسيار رايج است. اين مشکلات يک اختلال محسوب نمي شود. مگر اينکه مداوم بوده به شدت بر روابط بين فردي شخص تأثير بگذارند او را آشفته سازند.
بيش از 50 درصد مردهايي که براي درمان اختلال جنسي مراجعه مي کنند شکايت مهمشان ناتواني است.
3- اختلال هاي اوج لذت جنسي
در چرخه پاسخ جنسي ، اوج لذت جنسي يا ارگاسم در افراد همراه با رفع تنش جنسي و انقباضات موزون عضلات و اعضاي توليد مثل است. در اين مرحله در مردان مايع مني دفع مي شود و ديواره خارجي واژن زن منقبض مي شود. اختلال کنشي مربوط به اين مرحله در مردان و زنان جلوه متفاوتي دارد. مردان در اين مرحله با دو اختلال مواجه مي گردندکه عبارتند از: انزال با تأخير يا ديررس و انزال زودهنگام يا زود انزالي. اما اين اختلال در زنان به صورت نارساکنشي ارگاسمي يا بي ارگاسمي نمايانگر مي شود.
3-1- ديرانزالي
ناتواني در انزال و تجربه ارگاسم به رغم تحريکات جنسي فراوان مشخص کننده اين اختلال نادر است.
براي قضاوت در مورد اينکه آيا مردي در رسيدن به اوج لذت جنسي تأخير دارد يا نه، بايد سن او و کافي بودن تحريک جنسي از نظر کانون، شدت و مدت مورد توجه قرار گيرد. زيرا در برخي از مردان که داراي کارکرد جنسي طبيعي هستند نرسيدن اوج لذت جنسي ممکن است به علت تحريک جنسي ناکافي يا کوتاه مدت باشد.
اختلال اوج لذت جنسي در مرد ممکن است تعميم يافته يا موقعيتي باشد. شکايت يک مرد ممکن است اين باشد که پس از دخول و مقاربت نمي تواند به اوج لذت جنسي برسدولی در خواب اين حالت ظاهر مي شود.
3-2زود انزالي
تعريف دقيق اين وضعيت بالينی به منزله يک نارسا کنش وري جنسي دشوار است. رسيدن به اوج لذت جنسي پيش از تکميل فعاليت جنسي رضايت بخش براي زوجين و ارگاسم فوري از مشخصه هاي اين اختلال است. روش ارزيابي کمي براي اين اختلال عبارت است ازاندازه گيري فاصله زماني بين دخول و انزال که بر اساس مطالعات مختلف عدم کنترل بر انزال و انزال زودتر از 2 دقيقه پس از دخول را انزال زودرس گويند.
شيوع انزال زودرس در مردان تحصيل کرده بيش از مردان بي سواد يا با سطح تحصيلات اندک است. علت اين امر ممکن است اضطراب بيشتري باشد که مردان تحصيل کرده نسبت به عملکرد جنسي خود و نقش آن در ارضاي شريک جنسي شان دارند.
انزال زودرس از شايع ترين اختلال هاي جنسي در مردان است. (به طور کلي 29درصد)
بيشتر مردان جوان همراه با افزايش سن و تجربه جنسي به تأخير انداختن اوج لذت جنسي را مي آموزند. اما در برخي از افراد انزال زودرس ادامه مي يباد. به طور معمول انزال زودرس در مردان جوان ديده مي شودو از هنگام نخستين تلاش هايشان براي آميزش جنسي وجود دارد اما بعضي از مردان پس از يک دوره پاسخ جنسي مطلوب توانايي به تأخير انداختن اوج لذت جنسي را از دست مي دهند.
3-3 اختلال اوج لذت جنسي در زن
نارساکنش وري ارگاسمي يا بي ارگاسمي مشخص کننده ناتواني فرد در رسيدن به ارگاسم است. نارساکنشوري ارگاسمي اوليه و مطلق آن اختلالي نسبتاً شايع است . البته نارساکنش وري ارگاسمي ثانويه معمولاً از مشکلات ارتباطي زن و شوهر ناشي مي شود. اگر فعاليت جنسي براي شخص لذت بخش باشد فقدان تجربه ارگاسم الزاماً يک اختلال محسوب نمي شود.
چون توانایي رسيدن به اوج لذت جنسي در زنان همراه با سن افزايش مي يابد از اين رو اختلال اوج لذت جنسي ممکن است در زنان جوانتر شيوع بيشتري داشته باشد.بيشتر اختلال هاي اوج لذت جنسي در زنان مربوط به تمام عمر است . زماني که يک زن نحوه رسيدن به اوج لذت جنسي را مي آموزد، از دست دادن اين توانايي نادر است، مگر آنکه ارتباط جنسي ضعيف ، تعارض در روابط، تجربه آسيب زا –مانند تجاوز جنسي-يا اختلال خلقي وجود داشته باشديا يک بيماري جسماني مانعي در اين خصوص ايجاد کند. در بسياري از زنان به مرور که تنوع گسترده اي از تحريک را تجربه و اطلاعات بيشتري درباره بدنشان کسب مي کنند ، توانايي رسيدن به اوج لذت جنسي افزايش مي يابد.
4- اختلال هاي درد جنسي
اختلالات درد جنسي به دو دسته اصلي تقسيم مي شود: مقاربت دردناک و واژينيسم.
بعضی از زنان در طول رابطه جنسی احساس درد میکنند.برای بعضی از این افراد این درد موقتی می باشد و برطرف خواهد شد اما در بعضی از زنان درد تبدیل به یک بخش از رابطه آنها می شود. تحریک نشدن جنسی به اندازه کافی در زمان قبل از دخول یکی از دلایل کاملا شایع برای احساس درد در میان زنان می باشد. زمانی که بدن زن از نظر جنسی آماده گردیده باشد دیواره های واژن از جهات مختلف کش می آیند و بزرگتر می گردند.در این زمان در واژن مواد لازمه ترشح می گردد و دیواره واژن را کاملا مرطوب و لیز و ضد عفونی می نماید. در نتیجه کاملا مشخص است که واژن برای نفوذ بدون برنامه ریزی و غیر منتظره طراحی نشده است.
زنان گاهی خود را در یک سیکل دردآور می بینند. اینکه فرد قبلا یک رابطه دردآور را تجربه کرده باشد خود باعث میشود که از رابطه بترسد.ترس از خشک شدن واژن و درد ناشی از آن و یا نبود معاشقه لازمه و نظایر این خود باعث می شود که فرد از رابطه بترسد و درد بیشتری را تحمل کند.
4-1- مقاربت دردناک
ويژگي اصلي مقاربت دردناک ، درد تناسلي است که با آميزش جنسي رابطه دارد. اگرچه اين حالت بيشتر ضمن نزديکي رخ مي دهد ولي احتمال دارد پيش يا پس از آميزش جنسي نيز ظاهر شود .اين اختلال مي تواند هم در مردان و هم در زنان رخ دهد. البته در مردان نادر است. احتمال دارد درد در زمان دخول سطحي يا در ضمن دخول با فشار احليل صورت گيرد. اين اختلال منحصراً در اثر واژينيسم يا عدم ليز شدن مهبل روي نمي دهد و منحصراً ناشي از آثار فيزولوژيک مستقيم مصرف مواد يا عارضه طبي عمومي نيست.
مقاربت دردناک معمولاً علت جسمي دارد. اين اختلال ممکن است در اثر صدمه ديدن به واژن ، گردنه رحم، برخورد آلت تناسلي با باقيمانده پرده بکارت، عفونت واژن ، تومور ، کيست ها واکنش آلرزيک مواد شستشو دنده واژن و کرم هاي ضد آبستني، جنس کاندوم هايا پروتئين موجود در مني به وجود آيد. البته مشکلات ارتباطي يا آثار روانشناختي مربوط به سوء استفاده جنسي نيز ممکن است در اين اختلال سهيم باشد. به علاوه ممکن است باورها و نوع نگرش به ارتباط جنسي ، آموزش هاي قبلي ، اين باور که رابطه جنسي دردناک و آزاردهنده است، و تجربه دردناک در اولين رابطه جنسي در شکل گيري اين اختلال نقش داشته باشد.
-
واژينيسم
در اين وضعيت بر اثر اسپاسم غير ارادي عضلات مهبلي ، دخول تقريباً غير ممکن مي شود. البته اسپاسم عضلاني معمولاً پيش از آميزش يا موقع دخول اتفاق مي افتد. و از علل اصلي ازدواج هاي به وصال نرسيده محسوب مي شود. انقباض مهبلي معمولاً يک نارساکنش وري نخستين است، هر چند شکل ثانوي آن هم يک پديده باليني محسوب مي شود. در موارد شديد اين وضعيت مي تواند مانع رابطه جنسي شود. زناني که داراي اختلال شديدتر هستند از معاينه توسط متخصص زنان و زايمان اجتناب مي کنند . در برخي از زنان که به اين اختلالات مبتلا هستند حتي پيش بيني دخول مهبلي نيز مي تواند منجر به گرفتگي عضات شود. علاوه بر پاسخ انقباضي عضلات مهبلي و عضلات مربوط بعه آن و پاسخ هاي فيزيولوژيکي و رفتاري طيف وسيعي را در بر مي گيرند و گاه به حدي مي رسد که نه تنها معاينه پزشکي غير ممکن مي شود بلکه حتي لمس ساده آلت تناسلي نيز دشوار مي شود.
علت اختلالات جنسی
عوامل مشترک در پديد آيي نا رساکنش وري هاي جنسي عبارتند از:
-
عوامل جسمانی
-
دانش محدود
-
عوامل روانشناختی
-
عوامل جسمانی
وجود بیماری هایی چون دیابت، رماتیسم، بیماری های قلبی، فشار خون و ناراحتی های کلیوی و …
-
دانش محدود
نداشتن اطلاعات مناسب درباره کنش وري جنسي احتمالاً اصلي ترين مشکل افراد دچار نارساکنشي جنسي است. بسياري از مواقع مشکل جنسي فرد ناشي از بي اطلاعي او نسبت به واقعيت هاي اساسي درباره چرخه پاسخ جنسي يا تصور نادرست وي از مسائل جنسي است. مردان جوان با تصوري نادرست از قدرت مهار انزال در مورد به سرعت رسیدن به اوج لذت جنسی بسیار نگران و مضطرب می شوندو این امر به ایجاد و استمرار مشکلات نعوظ و انزال کمک می کند.
3- عوامل روانی
عواملی چون :وجود تعارضات روانی در رابطه با همسر و یا با مفهوم رابطه جنسی، وجود حالت افسردگی یا خستگی روانی، عدم رضایت از خود و بدن خود از عواملی هستند که در شکل گیری اختلالات جنسی نقش دارند. عده ای علل اختلالات جنسی را در سه گروه عوامل زمینه ساز ، آشکارساز و تداوم بخش طبقه بندی کرده اند. (جدول). در این میان افسردگي به عنوان يكي از دلايل عمده تحليل شهوت جنسي در افراد به شمار ميرود و بايد اظهار داشت كه بسياري از قرص هاي ضد افسردگي نيز مي توانند به عنوان دليل كاهش ميل جنسي در خانم ها به شمار روند. داروهايي كه به نوعي بازدارنده جذب مجدد سروتين هستند، نه تنها تمايل جنسي را كاهش مي دهند بلكه مي توانند توانايي حس عشق ورزي و رابطه رمانتيك را نيز به طور موقتي از فرد بگيرند.
عوامل روانشناختی موثر در اختلالات جنسی
-
عوامل زمینه ساز: تربیت محدود شده و از آن جمله بازخوردهای بازداری شده و یا تحریف شده والدین نسبت به فعالیت جنسی.
●روابط خانوادگی آشفته مانند روابط ضعیف بین والدین، فقدان محبت.
● تجارب تکان دهنده جنسی در دوران اولیه کودکی مانند سوء استفاده جنسی، فقدان آموزش کافی در مورد فعالیت جنسی.
2- عوامل آشکارساز: ناسازگاری در ارتباط به طور کلی
●تولد فرزند(گرچه این امر ممکن است به دلیل افسردگی یا عوامل جسمی ، مشکلات جسمی پدید آورد)
● خیانت همسر
●اختلال جنسی در شریک جنسی
●عدم موفقیت گاه گاهی
●افسردگی و اضطراب
● تجربه جنسی ناخوشایند
●سالمندی
●واکنش روانشناختی به عامل جسمی
● عامل عضوی
3- عوامل نگهدارنده (تداوم بخش)
●اضطراب در عملکرد جنسی ، مانند اینکه فرد فکر کند باید همیشه یک عشق باز حرفه ای باشدیا زن فکر کند برای اینکه بتواند شریک جنسی را راضی نگه دارداید به اوج لذت جنسی برسد.
●ترس از عدم موفقیت
●انتظارات شریک جنسی
●ارتباط ضعیف ، مخصوصاً درباره نیازها یا ارتباط های جنسی هر یک از طرفین
● احساس گناه درباره نزدیکی
●نبودن جاذبه
●ناسازگاری در ارتباط به طور کلی
● ترس از نزدیکی عاطفی
● اطلاعات ناکافی جنسی ، مثلاً در مورد چگونگی تحریک کافی شریک جنسی
●پیش نوازی ناکافی، به نحوی که مثلاً زن به اندازه کافی برانگیختگی پیدا نکند
-