حساسيتزدايي منظم
اين روش مبتني بر اصول شرطيسازي كلاسيك بوده و اولين بار توسط ولپي براي درمان فوبيها ابداع شد. در اين روش ابتدا واكنشهايي كه با ترس و اضطراب مغاير هستند شناسايي شده و سپس از مراجع خواسته ميشود كه به صورت پياپي موقعيتهاي اضطرابآور را تجسم كرده و در عين حال از واكنشها و پاسخهاي مغاير در اين موقعيتها استفاده كند.
اين روش شامل 3 مرحله است. مرحله اول شامل تهيه ليستي از سلسله مراتب اضطراب است. براي اين منظور، يك توالي از رويدادهاي اضطرابزا در نظر گرفته ميشود، بعد آنها را به ترتيب از خفيفترين تا شديدترين مرتب ميكنند. درمرحله دوم، درمانگر به مراجع روش آرميدگي را آموزش ميدهد تا حالت آرامش كامل را تجربه كند، حالتي عاري از اضطراب. در سومين مرحله، ابتدا مراجع حالتي از آرامش عميق را تجربه كرده و بعد از او خواسته ميشود تا خفيفترين رويداد از سلسله مراتب را تجسم كند. سپس رويداد بعدي و اين كار تا تجربه تمام رويدادها در فهرست طول ميكشد.
ولپي معتقد است كه هرگاه يكي از رويدادهاي فهرست، همراه با آرامش يعني بدون تجربه اضطراب، توسط مراجع تجربه ميگردد، بخشي از اضطراب همراه با آخرين رويداد كه شديدترين اضطراب را به همراه دارد خاموش ميگردد. اين روش به مراجع كمك ميكند تا به موقعيتي نزديك شود كه قبلا به هنگام فكر كردن از آن ميترسيده است. البته انجام اين روش بايد به شكل تدريجي و با احتياط همراه باشد.
حساسيتزدايي منظم بعد از انجام مصاحبههاي مقدماتي صورت ميگيرد، وقت كافي بايد به مراجع داده شود تا آرميدگي را در جلسات درمان ياد بگيرد، آن را تمرين كرده و سلسله مراتب اضطراب را تهيه نمايد. تكاليف خانگي و پيگيري، عناصر اصلي اين روش هستند. مدت زمان جريان درمان بين 5 تا 30 جلسه ممكن است طول بكشد(سیف، 1376).