افرادي که داراي ناتواني‌هاي جسماني هستند يا معلوليت ذهني و رواني دارند به طور عمده به دليل مشکل در برقراري ارتباط با ديگران، درک نکردن محرک‌هاي محيطي، مشکلات رواني مانند کاهش اعتماد به نفس و افسردگي، داراي مسايل خاصي در حوزه سلامت روان و سلامت ج ن س ی خود هستند. اين که افرادي با آسيب‌هاي خاص جسماني يا ذهني چه مشکل‌هايي دارند يا در چه سطحي با اين مشکل‌ها روبه‌رو هستند، بستگي به سني دارد که دچار اين آسيب شده‌اند. همچنين شدت و نوع آسيب نيز مي‌تواند تاثير زيادي در اين زمينه داشته باشد.
ايجاد مشکل در آسيب‌هاي جسماني به ويژه در مراحل گذار زندگي مانند نوجواني، مي‌تواند تاثيرهاي متفاوت‌تر و مسايل پيچيده‌تر خاص خود را داشته باشد. نوجواني، پيچيده‌ترين مرحله زندگي است. براي بسياري از مردم، نوجواني دوره‌اي پرچالش است که آنها را به جواني مي‌رساند. در اين دوره افراد به خودشناسي پرداخته و در همين دوره است که در افراد علاقه فزايند‌ه‌اي براي شکل دادن به روابط صميمانه و عاطفي ايجاد مي‌شود و آنها درصدد ايجاد رابطه با جنس مخالف و تجارب مرتبط خواهند بود. براي نوجوانان، روابط عاطفي و داشتن تخيل‌ها و تصورهاي عاشقانه بعد مهمي از رشد استقلال آنها است که چگونگي شکل‌گيري آنها از اهميت زيادي برخوردار است.
آموزش نابينايان
اگرچه داشتن روابط ج ن س ی در بين نوجوانان موضوعي است که توسط بيشتر جوامع دنيا پذيرفته‌شده نيست، پايه‌ريزي شروع روابط عاطفي و در پي آن ايجاد ساختار رواني روابط ج ن س ی در همين دوره سني است. براي برقراري روابط عاطفي و جنسي، داشتن حداقل دانش اوليه در مورد هويت ج ن س ی و جهت‌گيري ج ن س ی و فيزيولوژي ج ن س ی بدن لازم است. افرادي که داراي ناتواني بصري هستند به دليل همين مشکل‌ها دانش اندکي در اين حوزه خواهند داشت. بنابراين اختلال‌هاي ج ن س ی و پيامدهاي آنها و نيز مشکل‌هاي سلامت روان در اين افراد شايع خواهد بود.
مهم است که آموزش و برنامه‌ريزي‌هاي خاصي در اين دوره وجود داشته باشد تا بتوان به ويژه افراد نابينا را به شکل مناسبي براي ايجاد روابط عاطفي، ج ن س ی و سازگاري با شرايط جديد و خاص خود آماده کرد. آسيب بينايي کيفيت و نگهداري روابط با دوستان و خانواده‌ها را تهديد مي‌کند. اين در حالي است که اين مشکل مي‌تواند موجب محدوديت اجتماعي، شغلي و روابط خانوادگي و عاطفي ج ن س ی شود. عواملي که روي روابط عاطفي و زناشويي تاثير مي‌گذارند عبارت‌اند از: احساس نزديکي، تمايل متقابل، درک شباهت‌ها، شايستگي‌ها و جذابيت‌هاي فيزيکي و ج ن س ی شريک زندگي که همه اين مسايل تحت تاثير اين ناتواني قرار مي‌گيرند و وجود مسايل و مشکل‌هايي که از مسايل فوق نشأت مي‌گيرند، مي‌توانند باعث طرد زوجين از يکديگر به خاطر ويژگي‌هاي شخصي شود. مطالعه‌هاي متعددي که در مورد مشکلات ج ن س ی افراد نابينا صورت گرفته است به‌طور عمده روي دانش جنسي، آموزش جنسي، باورها و رفتار ج ن س ی اين افراد که به نوعي تحت تاثير اين وضعيت قرار دارند، متمرکز است.
مشکل مردان نابينا بيشتر است
مرداني که داراي مشکل‌هاي بينايي هستند مشکل‌هاي ج ن س ی بيشتري نسبت به زنان دارند. هرچند دانش کلي در مورد روابط ج ن س ی در اين افراد پايين است ولي ناتواني افراد در برقراري روابط ديداري با همسر باعث مي‌شود اين افراد در مورد جذابيت‌هاي ج ن س ی يکديگر اطلاع کمتري داشته باشند و به دليل درک نکردن هيجان‌ها و عواطفي که از طريق چشم قابل درک هستند، نمي‌توانند به شکل مناسبي به تقاضا‌هاي ج ن س ی همسر خود پاسخ مناسبي بدهند. اين مساله مي‌تواند موجب کاهش روابط زناشويي و نيز کاهش رضايتمندي ج ن س ی طرفين شود همچنين باعث شکل‌گيري اختلال‌هاي ديگر مانند نرسيدن به ارگاسم و کاهش ميل ج ن س ی نيز مي‌شود. سپس به دنبال سرکوبي اميال ج ن س ی دچار کاهش عزت نفس، اضطراب، افسردگي و… مي‌شوند که اينها نيز موجب اختلال ج ن س ی ثانويه مي‌شوند.
چه بايد کرد؟
تاکنون مطالعه‌هاي جامع و همه‌جانبه‌نگري در مورد شيوع انواع اختلالات ج ن س ی در نابينايان مرد و زن صورت نگرفته است ولي مطالعه‌هاي موردي، ميزان اختلال ج ن س ی در آنها را بيشتر از جمعيت طبيعي گزارش کرده‌اند. مطالعه‌ها نشان داده که چنانچه بر آموزش به اين افراد و همسرشان تمرکز شده و در کنار آن ساير توانايي‌هاي اين افراد مانند عزت‌نفس و تقويت ساير حواس مانند لامسه و شنوايي را در راستاي افزايش ارتباط ج ن س ی ارتقا داده و بيماري‌هايي که به‌صورت ثانوي، مشکل ج ن س ی ايجاد مي‌کنند در اين افراد کشف و درمان شود، مي‌توان به ميزان زيادي از مشکل‌هاي احتمالي ج ن س ی و زناشويي آنها پيشگيري کرده و زمينه را براي ارتقاي سلامت ج ن س ی اين افراد فراهم نمود.
منبع:www.salamat.com